Tự ý bán một phần tài sản khi chưa phân chia thừa kế

 Nhà tôi có 5 anh chị em. Năm 2000 mẹ tôi chết không để lại di chúc tài sản (tài sản chung của bố mẹ tôi là một thửa đất rộng 500m2)

- Năm 2008 bố tôi đi bước nữa.

- Năm 2010 bố tôi phá nhà cũ, xây nhà mới và bố tôi có bán đi một xuất rộng 5m theo mặt đường (không có giấy tờ) nhưng không thông báo cho các con biết. Nay người mua gọi địa chính đến để đo đạc làm sổ đỏ. Chúng tôi không đồng ý, chúng tôi nêu ý kiến phải chia đôi mảnh đất (bố tôi 1/2, mẹ chúng tôi 1/2 và chúng tôi quản lý) còn bố tôi chỉ được bán xuất 5m cho người ta trên phần của bố tôi.

Vậy bố tôi bán như vậy có đúng luật không và cách chia đất như thế nào? Xin trân trọng cảm ơn luật sư.

Mời bạn tham khảo nội dung tư vấn dưới đây của Luật Tháng Mười:

Theo thông tin anh cung cấp, mẹ anh đã chết và hiện tại gia đình anh đang phát sinh tranh chấp về phân chia di sản. Để xác định quyền bán tài sản của bố anh và việc phân chia di sản của mẹ anh, trước tiên cần xác định về thời hiệu yêu cầu phân chia di sản thừa kế.

Thứ nhất, về thời hiệu phân chia di sản thừa kế:

Tại Điều 623 Bộ Luật dân sự 2015 có quy định về thời hiệu thừa kế như sau:

“1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.

…”

Theo quy định nêu trên thì thời hiệu để người thừa kế yêu cầu phân chia di sản thừa kế là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản tính từ thời điểm mở thừa kế. Thời điểm mở thừa kế theo quy định tại Điều 611 Bộ luật dân sự 2015 là thời điểm người để lại di sản chết.

Đối chiếu với trường hợp của anh, mẹ anh chết năm 2000, theo quy định nêu trên thì thời hiệu yêu cầu phân chia di sản thừa kế đối với di sản thừa kế của mẹ anh vẫn còn, những người thừa kế còn lại của mẹ anh vẫn được quyền yêu cầu phân chia di sản thừa kế.

Thứ hai, về việc phân chia di sản thừa kế:

Theo quy định của pháp luật, di sản thừa kế của mẹ anh bao gồm tài sản riêng của mẹ anh và tài sản chung của mẹ anh với người khác. Căn cứ thông tin anh cung cấp, phần diện tích đất 500m2 nêu trên là tài sản chung của bố mẹ anh, do đó khi mẹ anh chết, phần tài sản này phải được chia đôi, ½ tài sản thuộc sở hữu của mẹ, ½ tài sản thuộc sở hữu của bố. Sau khi mẹ anh chết nếu những người thừa kế chưa phân chia phần tài sản này hoặc không thực hiện thủ tục để chuyển tài sản này về tài sản riêng của bố thì việc phân chia phần di sản thừa kế của mẹ anh được thực hiện như sau:

Do mẹ anh chết không để lại di chúc nên ½ tài sản thuộc sở hữu của mẹ anh sẽ được phân chia theo pháp luật cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

…

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

…”

Theo quy định này thì những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất được hưởng di sản của mẹ anh bao gồm: ông, bà ngoại (nếu còn sống tại thời điểm mẹ anh chết); bố anh và 05 người con. Mỗi người được hưởng một phần di sản bằng nhau.

Từ những phân tích trên, xác định ngoài bố anh thì 05 người con cũng được quyền hưởng thừa kế tài sản của mẹ và có quyền định đoạt đối với phần diện tích đất này. Do đó, tại thời điểm năm 2010, nếu bố anh tự định đoạt bán phần diện tích đất này khi chưa xác định được cụ thể phần tài sản của bố, chưa thực hiện phân chia di sản thừa kế của mẹ và không có sự đồng ý của tất cả những người thừa kế khác là chưa phù hợp với quy định của pháp luật. Bố anh chỉ được quyền định đoạt ½ tài sản thuộc sở hữu của bố và phần thừa kế theo pháp luật được hưởng từ mẹ sau khi đã phân chia thừa kế theo quy định.

Tuy nhiên, trên thực tế do bố anh đã bán 5m đất mặt tiền cho người khác do vậy các bên có thể thỏa thuận phân chia cho bố anh một nửa thửa đất cộng với một phần thừa kế được hưởng từ mẹ trong đó có bao gồm phần đã bán này để bố anh tự định đoạt. Phần còn lại sau khi đã phân chia cho bố sẽ thuộc sở hữu của những người thừa kế còn lại.

Lưu ý:

Văn bản pháp luật được áp dụng có hiệu lực ở thời điểm tư vấn, liên hệ với Công ty Luật TNHH Tháng Mười để được tư vấn miễn phí và sử dụng dịch vụ chuyên nghiệp - hiệu quả.

Quý khách hàng vui lòng liên hệ: Điện thoại: (024) 66.558.661 - 0936.500.818 Hoặc gửi về địa chỉ email: congtyluatthang10@gmail.com 

Sự hài lòng của bạn, là thành công của chúng tôi!