Ông Cố tôi có 3 người con gái, cả 3 người lấy chồng và 2 người con đầu theo chồng chỉ có ngoại tôi chồng qua đời và ở lại với ông bà cố. Đến nay ngoại tôi và 2 chị của bà cũng đã qua đời và ngoại tôi chỉ có một người con là mẹ tôi, bà ngoại tôi qua đời không để lại di chúc (sổ đất đứng tên ngoại của tôi). Vậy luật sư cho tôi hỏi mảnh đất mà bà để lại mẹ tôi toàn quyền thừa kế hay phải chia cho những người con của 2 người chị của bà ngoại tôi.
Mời bạn tham khảo nội dung tư vấn dưới đây của Chúng tôi:
Theo thông tin bạn cung cấp, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do mình bà ngoại đứng tên. Nhưng, bạn chưa cung cấp đầy đủ thông tin về nguồn gốc cũng như thời điểm mà bà ngoại có quyền sử dụng đất đối với thửa đất này nên chúng tôi chưa thể xác định đây là tài sản riêng của bà ngoại hay là tài sản chung của hai ông bà. (Cụ thể do bà ngoại được hưởng thừa kế, hay do bà ngoại được ông bà cố tặng cho đất khi còn sống).
Tuy nhiên, kể cả trong hai trường hợp là tài sản chung hay tài sản riêng của ông bà, thì khi ông bà mất mà không để lại di chúc thì di sản là quyền sử dụng đất mà ông bà để lại được chia theo quy định pháp luật. Nếu chỉ xem xét theo Giấy chứng nhận QSD đất đã được cấp, chúng tôi xác định di sản thừa kế trong trường hợp này là do ông bà ngoại của bạn để lại.
Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hàng thừa kế theo pháp luật như sau:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”
Đối chiếu theo quy định nêu trên, mẹ của bạn là người con duy nhất của ông bà và hàng thừa kế thứ nhất chỉ còn duy nhất mẹ bạn. Do đó, xác định rằng hàng thừa kế thứ nhất được hưởng di sản thừa kế do ông bà ngoại để lại chỉ có 1 người, đó là mẹ của bạn. Người này có toàn quyền hưởng toàn bộ di sản thừa kế.
Tuy nhiên, để làm rõ việc hai người chị của bà ngoại có được hưởng thừa kế hay không, thì phải xác minh được rằng việc người bà ngoại được cấp Giấy chứng nhận QSD đất có hợp pháp không? Và còn thời hiệu để phân chia di sản thừa kế do ông bà cố để lại hay không?
Theo thông tin bạn cung cấp, thửa đất có nguồn gốc là đất của ông bà cố để lại. Vậy trong hồ sơ địa chính có lưu giữ giấy tờ gì thể hiện ông bà cố là người sử dụng đất hay không? Ông bà cố mất thời điểm nào và tại sao bà ngoại của bạn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất?
Theo quy định tại Điều 623 Bộ luật dân sự 2015 thì thời hiệu yêu cầu phân chia di sản thừa kế là 30 năm, kể từ ngày mở thừa kế (tức là kể từ ngày người để lại di sản chết).
Như vậy, nếu ông bà cố của bạn mất trong thời gian 30 năm gần đây, và sau khi ông bà cố mất thì bà ngoại mới làm thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận QSD đất. Trong trường hợp này, việc cấp Giấy chứng nhận QSD đất cho bà ngoại là không phù hợp với quy định pháp luật (trừ trường hợp 02 người chị từ chối nhận di sản thừa kế). Bởi lẽ, trong trường hợp này, khi ông bà cố mất thì quyền sử dụng đất đối với thửa đất này phải được chia thừa kế cho cả 03 người con của ông bà cố.
Do đó, nếu tính từ thời điểm ông bà cố mất cho đến nay mà chưa đến 30 năm thì những người cháu của ông bà cố (con của 02 người chị) có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (do bà ngoại đứng tên) và chia thừa kế theo quy định pháp luật thì họ vẫn được hưởng thừa kế đối với thửa đất này.
Ngược lại, trường hợp ông bà cố đã mất trên 30 năm, hoặc việc bà ngoại được cấp Giấy chứng nhận QSD đất căn cứ vào việc ông bà cố cho đất khi còn sống, thì thửa đất này đã thuộc quyền sử dụng hợp pháp của người bà ngoại. Lúc này, di sản thừa kế sẽ chỉ phân chia cho mẹ của bạn, do là người thừa kế duy nhất thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo phân tích nêu trên.
Lưu ý:
Văn bản pháp luật được áp dụng có hiệu lực ở thời điểm tư vấn, liên hệ với Công ty Luật TNHH Tháng Mười để được tư vấn miễn phí và sử dụng dịch vụ chuyên nghiệp - hiệu quả,
Quý khách hàng vui lòng liên hệ: Điện thoại: (024) 66.558.661 - 0936.500.818 Hoặc gửi về địa chỉ email: Congtyluatthang10@gmail.com
Sự hài lòng của bạn, là thành công của chúng tôi!
Bình luận: