Chồng tôi hiện đã bị tai nạn giao thông chết. Trước đây chồng tôi có vay ngân hàng thế chấp bằng sổ đỏ (có chữ ký của tôi), và vay tín chấp lương tại ngân hàng (ko có chữ ký của tôi). Giờ nếu tôi ko có khả năng trả thì theo pháp luật 2 ngân hàng trên sẽ xử lý như thế nào?
Tôi có được lấy sổ đỏ của ngân hàng về sang tên thừa kế không, khoản vay lương có đước chấm dứt hợp đồng theo quy định không?
Mời bạn tham khảo nội dung tư vấn sau đây của chúng tôi:
Xác định nghĩa vụ chung của vợ, chồng:
Theo thông tin chị cung cấp, chồng chị có 2 khoản vay:
- Khoản vay có tài sản bảo đảm (thế chấp quyền sử dụng đất, hai vợ chồng đứng tên vay)
- Khoản vay tín chấp (cá nhân vay bằng bảng lương)
Căn cứ điều 30 Luật hôn nhân và gia đình quy định về quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng trong việc đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình trong đó có nêu: “Vợ, chồng có quyền, nghĩa vụ thực hiện giao dịch nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình”, tại điều 27 luật này cũng quy định trách nhiệm liên đới của vợ, chồng như sau: “Vợ, chồng chịu trách nhiệm liên đới đối với giao dịch do một bên thực hiện quy định tại khoản 1 Điều 30 hoặc giao dịch khác phù hợp với quy định về đại diện tại các điều 24, 25 và 26 của Luật này.”
Như vậy, căn cứ quy định trên vợ, chồng có trách nhiệm cùng liên đới thực hiện nghĩa vụ trả nợ (bao gồm cả nợ riêng nếu có căn cứ cho rằng chồng chị đang thực hiện giao dịch nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình), nghĩa vụ trả nợ của chị đối với 2 hợp đồng tín dụng nêu trên được xác định bằng ½ nghĩa vụ trả nợ.
Xác định di sản thừa kế làm căn cứ thực hiện nghĩa vụ trả nợ:
Theo quy định tại Điều 422 Bộ luật dân sự 2015 quy định về chấm dứt hợp đồng vay tiền như sau:
Hợp đồng chấm dứt trong trường hợp sau đây:
“…
Cá nhân giao kết hợp đồng chết, pháp nhân giao kết hợp đồng chấm dứt tồn tại mà hợp đồng phải do chính cá nhân, pháp nhân đó thực hiện;
…
Trường hợp khác do luật quy định.”
Tại Điều 372 Bộ luật dân sự 2015 quy định về căn cứ chấm dứt nghĩa vụ trả tiền như sau:
“Nghĩa vụ chấm dứt trong trường hợp sau đây:
…
Bên có nghĩa vụ là cá nhân chết hoặc là pháp nhân chấm dứt tồn tại mà nghĩa vụ phải do chính cá nhân, pháp nhân đó thực hiện;
Bên có quyền là cá nhân chết mà quyền yêu cầu không thuộc di sản thừa kế hoặc là pháp nhân chấm dứt tồn tại mà quyền yêu cầu không được chuyển giao cho pháp nhân khác;
…”
Bên cạnh đó, tại Điều 615 Bộ luật dân sự 2015 quy định về thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như sau:
“1. Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi di sản do người chết để lại.
Trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Trường hợp người thừa kế không phải là cá nhân hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như người thừa kế là cá nhân.
Theo như quy định nêu trên thì hợp đồng vay tiền sẽ chấm dứt khi người vay chết. Tuy nhiên, khi người vay tiền chết, người thừa kế của người này phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ trong phạm vi di sản thừa kế được hưởng trừ trường hợp có thỏa thuận khác với người cho vay. Trường hợp người chết không có bất kỳ tài sản nào để lại thừa kế thì hợp đồng vay tiền sẽ chấp dứt theo quy định.”
Ngoài ra, Tại Điều 620 Bộ luật dân sự 2015 quy định về từ chối nhận di sản như sau:
Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.
Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.
Như vậy, theo các quy đinh thì khi người vay tiền chết thì hợp đồng vay sẽ chấm dứt, do đó người thân có thể từ chối trả nợ theo hợp đồng người đó đã ký. Tuy nhiên, trường hợp người thân có nhận thừa kế tài sản của người chết thì phải thực hiện nghĩa vụ trả tiền theo hợp đồng vay. Theo đó, người thân không được quyền từ chối nhận tài sản khi biết mình phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho người chết.
Như vậy, có thể thấy thì khi người vay tiền chết thì hợp đồng vay sẽ chấm dứt, người thân có thể từ chối trả nợ theo hợp đồng người đó đã ký. Tuy nhiên, trường hợp người thân có nhận thừa kế di sản của người chết thì phải thực hiện nghĩa vụ trả tiền theo hợp đồng vay và người thân không được quyền từ chối nhận tài sản khi biết mình phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho người chết.
Theo đó, nghĩa vụ trả nợ của chị và những người thừa kế xác định gồm:
- ½ nghĩa vụ của 2 khoản vay (vợ có trách nhiệm liên đới, nợ sẽ chia đôi)
- Chị và những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản (trả nợ) trong phạm vi di sản do người chết để lại (1/2 nghĩa vụ trả nợ còn lại).
Cụ thể hơn đối với từng hợp vay của chồng chị:
- Đối với hợp đồng vay có tài sản bảo đảm, nếu bên đi vay vi phạm nghĩa vụ trả nợ, trả lãi thì ngân hàng có quyền phát mại tài sản thế chấp để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ. Do vậy, để lấy lại được tài sản bảo đảm, chị buộc phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ chung.
- Đối với Hợp đồng vay tín chấp bằng lương, trong trường hợp từ chối nghĩa vụ trả nợ, ngân hàng có quyền khởi kiện để yêu cầu chị liên đới trả nợ và có quyền đề nghị những người thừa kế của chồng chị thực hiện nghĩa vụ trả nợ trong phạm vi di sản của người chết để lại. Ngân hàng có quyền đề nghị kiểm kê, kê biên và phát mại các tài sản cá nhân là di sản của người chết để để bảo đảm nghĩa vụ trả nợ.
Văn bản pháp luật được áp dụng có hiệu lực ở thời điểm tư vấn, liên hệ với Công ty Luật TNHH Tháng Mười để được tư vấn miễn phí và sử dụng dịch vụ chuyên nghiệp - hiệu quả,
Quý khách hàng vui lòng liên hệ:
Điện thoại: (024) 66.558.661 - 0936.500.818
Hoặc gửi về địa chỉ email: Congtyluatthang10@gmail.com.
Sự hài lòng của bạn, là thành công của chúng tôi!
Bình luận: