Ông bà mình có một miếng đất, sau khi ông mất được bà bán cho bố mẹ mình vào năm 2019 và tiền bán được bố mẹ mình đứng ra xây 1 ngôi nhà để bà thờ cúng. Nhưng chưa sang tên sổ xong thì bà mất (mất năm 2020). Hiện tại bố mẹ mình muốn làm sổ nhưng cháu (con bác cả con của ông bà) không đồng ý. Mình muốn đưa vụ này ra tòa để đề nghị công nhận quyền sử dụng đất có được không? Thủ tục như nào?
Mời bạn tham khảo nội dung tư vấn sau đây của chúng tôi:
Thửa đất này thuộc quyền sử dụng của ông bà và giấy chứng nhận QSD đất cũng đứng tên ông bà. Tuy nhiên, thời điểm năm 2019 khi bố mẹ bạn mua lại thửa đất này thì người ông đã mất. Do đó sẽ phát sinh vấn đề chia thừa kế đối với phần diện tích đất của người ông.
Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình, thì người ông có quyền sử dụng đối với ½ diện tích thửa đất trong khối tài sản chung của vợ chồng. Khi người ông mất (không có di chúc), thì ½ diện tích thửa đất này được xác định là di sản thừa kế và được phân chia cho tất cả những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất.
Trong đó, hàng thừa kế thứ nhất của người ông gồm: người bà và tất cả các con đẻ, con nuôi, mỗi người được hưởng phần thừa kế bằng nhau. Tức là ½ diện tích đất của người ông sẽ được chia đều cho những người thừa kế này.
Thời điểm năm 2019, khi người bà chuyển nhượng thửa đất này cho bố mẹ bạn, thì cần làm rõ đã được sự đồng ý của những người con hay chưa? Đã làm thủ tục phân chia di sản thừa kế hay chưa? Hoặc những người con đã có văn bản từ chối hưởng di sản thừa kế hay không? Ngoài ra, hợp đồng chuyển nhượng QSD đất này có được công chứng hoặc chứng thực hợp lệ theo quy định tại khoản 3 Điều 167 Luật đất đai 2013 hay không?
Nếu thời điểm 2019, chưa thực hiện các thủ tục phân chia thừa kế như đã nêu trên thì việc người bà chuyển nhượng đất cho bố mẹ của bạn là vi phạm điều cấm của pháp luật, cụ thể là xâm phạm đến quyền sử dụng đất của những người thừa kế khác ( gồm các con của ông bà). Hậu quả pháp lý đó là hợp đồng chuyển nhượng QSD đất được ký kết năm 2019 sẽ bị vô hiệu một phần, trong đó chỉ có phần diện tích đất thuộc quyền sử dụng của người bà là không bị vô hiệu.
Những người thừa kế này có quyền khởi kiện để đòi lại đất để phân chia di sản thừa kế, nếu thời hiệu khởi kiện vẫn còn. Cụ thể, thời hiệu để khởi kiện yêu cầu phân chia di sản thừa kế đối với bất động sản là 30 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế (tức là thời điểm người ông mất).
Nay phát sinh 1 người cháu (con của bác cả) muốn khởi kiện đòi lại đất, thì lại phải xác định quyền khởi kiện của người cháu. Bởi vì như đã phân tích thì hàng thừa kế chỉ gồm những người con của ông bà. Nếu người bác cả vẫn còn sống, thì chưa phát sinh quyền thừa kế đối với người cháu này.
Như vậy, nay bố mẹ của bạn muốn công nhận hợp đồng chuyển nhượng QSD đất, công nhận quyền sử dụng đất đối với phần diện tích nhận chuyển nhượng vào năm 2019 thì phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
- Hợp đồng chuyển nhượng này đã được công chứng hoặc chứng thực. Trường hợp chưa được công chứng, chứng thực thì vẫn có thể yêu cầu tòa án công nhận hợp đồng nếu đã thanh toán tiền đầy đủ, đã nhận bàn giao đất và sử dụng đất ổn định theo quy định tại Điều 129 Bộ luật dân sự 2015;
- Thời điểm nhận chuyển nhượng năm 2019, đã thực hiện thủ tục phân chia di sản thừa kế đối với phần di sản của người ông để lại, hoặc phải thuộc trường hợp hết thời hiệu yêu cầu phân chia di sản, tức là người ông phải mất cách đây trên 30 năm.
Trong trường hơp không đáp ứng các điều kiện trên, thì bố mẹ bạn phải trả lại 1 phần diện tích đất mà đáng lẽ những người thừa kế khác được hưởng và chỉ được công nhận quyền sử dụng đất đối với phần diện tích thuộc quyền sử dụng của người bà.
Về thủ tục khởi kiện nếu bố mẹ của bạn muốn khởi kiện như sau:
- Bước 1: Giải quyết tranh chấp theo thủ tục hòa giải tranh chấp đất. Nếu phát sinh tranh chấp về việc xác định quyền sử dụng đất giữa bố mẹ bạn và người cháu thì cần thực hiện việc hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã nơi có đất.
Bố mẹ của bạn có quyền nộp đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai theo thủ tục hòa giải tới UBND cấp xã để được làm rõ các vấn đề liên quan đến việc chuyển nhượng QSD đất như phân tích nêu trên.
- Bước 2: Nộp hồ sơ khởi kiện tại tòa án nhân dân cấp huyện, nơi có đất.
Trong trường hợp hòa giải ở UBND cấp xã không thành, một trong các bên có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân. Hồ sơ khởi kiện gồm:
- Đơn khởi kiện.
- Hợp đồng chuyển nhượng QSD đất được lập năm 2019;
- Các giấy tờ nhân thân của bên khởi kiện: Bản sao CCCD/Hộ chiếu/CMND;
- Biên bản hòa giải không thành do UBND cấp xã lập;
- Các chứng cứ khác (nếu có) như: bản đồ địa chính thửa đất, giấy tờ giao nhận tiền, biên bản bàn giao đất khi nhận chuyển nhượng ......
Lưu ý:
Văn bản pháp luật được áp dụng có hiệu lực ở thời điểm tư vấn, liên hệ với Công ty Luật TNHH Tháng Mười để được tư vấn miễn phí và sử dụng dịch vụ chuyên nghiệp - hiệu quả.
Quý khách hàng vui lòng liên hệ:
Điện thoại: (024) 66.558.661 - 0936.500.818
Hoặc gửi về địa chỉ email: Congtyluatthang10@gmail.com.
Sự hài lòng của bạn, là thành công của chúng tôi!
Bình luận: