1. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai.
Theo quy định của Luật đất đai, cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp về đất đai gồm Tòa án nhân dân và Ủy ban nhân dân. Tuy nhiên, trước khi tiến hành nộp đơn giải quyết tranh chấp đất đai tại các cơ quan có thẩm quyền thì tranh chấp phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải cơ ở tại UBND cấp xã theo quy định tại Điều 235 Luật đất đai 2024.
Việc hòa giải sẽ được lập thành biên bản có chữ ký của các bên và có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã. Mỗi bên tranh chấp được nhận 1 bản biên bản hòa giải. Nếu việc hòa giải thành, coi như tranh chấp đã được giải quyết xong. Các bên thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình theo nội dung đã được ghi nhận tại Biên bản hòa giải.
Trường hợp hòa giải thành nhưng sau đó các bên thay đổi, hoặc kết quả hòa giải không thành thì tranh chấp sẽ tiếp tục được giải quyết tại tòa án hoặc Ủy ban nhân dân theo thẩm quyền được quy định tại Điều 236 Luật đất đai 2024 như sau:
-
Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật đất đai 2024 và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;
-
Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật đất đai 2024 thì được lựa chọn Ủy ban nhân dân hoặc Tòa án giải quyết.
Trên thực tế, các bên tranh chấp thường lựa chọn tòa án là cơ quan giải quyết tranh chấp đất đai và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất. Tuy nhiên, việc giải quyết tranh chấp tại tòa án hay tại UBND thì đều bắt buộc phải thỏa mãn điều kiện đó là tranh chấp phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải cơ sở tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất.
2. Về thời gian giải quyết tranh chấp đất đai.
Thời hạn giải quyết tranh chấp đất đai được quy định tại điểm c Khoản 2 Điều 235, Điều 236 Luật đất đai 2024. Cụ thể:
a) Thời gian hòa giải tranh chấp đất đai:
Hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã nơi có đất là thủ tục bắt buộc. Tại giai đoạn này, thời gian giải quyết tối đa là 30 ngày.
b) Thời gian giải quyết tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân.
Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết, thời gian giải quyết tranh chấp là không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.
Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết. Thời gian giải quyết tối đa là 60 ngày.
Đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thì các thời hạn trên được tăng thêm 10 ngày.
c) Thời gian giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án.
Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai tại tòa án sẽ gồm nhiều giai đoạn, từ giai đoạn xem xét đơn khởi kiện để kiểm tra điều kiện thụ lý vụ án, đến giai đoạn chuẩn bị trước khi xét xử và cuối cùng là giai đoạn xét xử tại phiên tòa.
- Thời hạn tại giai đoạn nộp đơn khởi kiện và thụ lý vụ án:
Sau khi đương sự nộp đơn khởi kiện và các tài liệu kèm theo đơn khởi kiện, tòa án sẽ tiến hành kiểm tra tính hợp lệ của đơn khởi kiện để xem xét có thụ lý vụ án hay không?
Theo quy định tại Điều 191 Bộ luật tố tụng dân sự 2015, thời gian để tòa án xem xét đơn khởi kiện là 8 ngày làm việc.
Nếu đơn khởi kiện hợp lệ, tòa án sẽ thông báo để đương sự nộp tiền tạm ứng án phí. Đương sự có 7 ngày để nộp tiền tạm ứng án phí. Nếu đơn không hợp lệ, đương sự phải sửa đổi đơn khởi kiện theo yêu cầu của tòa án.
Tòa án sẽ thụ lý vụ án sau khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí và gửi thông báo thụ lý cho các bên đương sự trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý vụ án.
- Thời hạn tại giai đoạn chuẩn bị trước khi xét xử:
Theo quy định tại Điều 203 Bộ luật tố tụng dân sự, đối với tranh chấp đất đai, thời hạn chuẩn bị trước khi xét xử là 4 tháng và có thể được gia hạn thêm 2 tháng. Tổng thời gian tối đa là 6 tháng.
Trong giai đoạn này, tòa án sẽ tiến hành thu thập chứng cứ, lấy lời khai của các bên đương sự và tổ chức các buổi họp công khai chứng cứ và hòa giải cho các bên. Đồng thời, ra quyết định đưa vụ án ra xét xử khi hết thời hạn chuẩn bị xét xử mà các bên không hòa giải được.
- Thời hạn mở phiên tòa để xét xử vụ án.
Kể từ khi ra quyết định đưa vụ án ra xét xử, tòa án sẽ mở phiên tòa trong thời hạn 1 tháng, trường hợp cần thiết có thể gia hạn thêm 1 tháng. Tổng thời gian để tòa án mở phiên tòa xét xử vụ án là 2 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Tuy nhiên , kể cả khi phiên tòa được mở theo thông báo của tòa án, thì phiên tòa đó cũng có thể bị tạm hoãn nếu đương sự vắng mặt mà có lý do khách quan, do sự kiện bất khả kháng. Hoặc, trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai tại tòa án, có thể phát sinh các sự kiện khách quan như đương sự mất tích, hoặc bị bệnh dẫn đến mất năng lực hành vi dân sự, hoặc tòa án cần đợi kết quả thu thập tài liệu chứng cứ, thì vụ án có thể bị tạm đình chỉ giải quyết. Ngoài ra, vụ án tranh chấp đất đai cũng có thể tiếp tục được giải quyết theo thủ tục và thời gian tại giai đoạn phúc thẩm nếu bị kháng cáo, kháng nghị đến tòa án cấp trên.
Như vậy, thời gian giải quyết tranh chấp tại tòa án được nêu trên là thời hạn luật định, thực tế thời gian này hoàn toàn có thể bị kéo dài do các sự kiện khách quan và bất khả kháng như đã nêu trên.
Lưu ý:
Văn bản pháp luật được áp dụng có hiệu lực ở thời điểm tư vấn, liên hệ với Công ty Luật TNHH Tháng Mười để được tư vấn miễn phí và sử dụng dịch vụ chuyên nghiệp - hiệu quả.
Quý khách hàng vui lòng liên hệ: Điện thoại: (024) 66.558.661 - 0936.500.818 Hoặc gửi về địa chỉ email: congtyluatthang10@gmail.com
Sự hài lòng của bạn, là thành công của chúng tôi!
Bình luận: